راهکارهای فرهنگسازی برای حجاب و عفاف
نظریه پردازان فرهنگی اصولا چهار راه را برای نهادینه سازی و فرهنگ سازی برای موضوعات فرهنگی و اجتماعی عنوان می کنند و عقیده دارند برای ترویج موضوعی خاص باید از این چهار شیوه بهره گرفت که عبارتند از:1-آموزش 2- جذابیت 3- قانون 4- نیاز که هم اکنون به شرح استفاده آن در مقوله فرهنگ سازی برای حجاب و عفاف خواهیم پرداخت.
1- آموزش: برای فرهنگ سازی در هر زمینه ابتدا باید آموزش های لازم را برای افراد مورد نظر ترتیب داد. به عنوان مثال برای ترویج امر حجاب و عفاف ابتدا باید محسنات حجاب وعفاف را برای افراد توضیح داد. از آنجا که حجاب در کشور ما دارای ابعاد وسیعی از جمله تاریخی، اسلامی و اجتماعی است با آموزش صحیح و جامع درباره ابعاد آن از طریق رسانه ها، آموزش و پرورش و آموزش عالی می توان افراد را از نظر عقلی وعلمی اغنا نمود که در آن صورت عده بسیاری از آن پیروی خواهند کرد.
توضیح اینکه حجاب در کشور ما به عقیده ای بسیاری از مورخین قبل از اسلام نیز وجود داشته و بعد از آن در زمان اسلام به حد اعلای معنوی وعبادی خود رسیده است و در زمان حاضر نیز پس از انقلاب اسلامی یکی از راهکارهای اصلی مبارزه با تهاجم فرهنگی است که از جانب سردمداران غرب برای تخریب اخلاقیات حاکم بر جامعه ما اعمال شده و همچنین تشریح ابعاد اجتماعی و اسلامی آن از جمله حفظ خانواده، می تواند تاثیر بسزایی در افراد جامعه بخصوص قشر تحصیل کرده جامعه داشته باشد.
ذکر حدیثی از حضرت امام رضا(ع) به عبدالعظیم حسنی، خالی از لطف نیست که ایشان می فرمایند:"إنّ النّاسَ لَوْ عَلِموُا مَحاسِنَ کَلامِنا لَاتَّبَعُونا" یعنی اگر مردم زیباییهای سخنان ما را می‌شناختند، (مسلّماً) از ما پیروی می‌کردند.( معانی الأخبار، ص 180)
این حدیث بیانگر این است که اگر آگاهی های دینی لازم به افراد داده شود آنها حتما پیروی می کنند و اگر در جایی حکمی اسلامی به خوبی اجرا نشد می توان گفت که مشکل از تبیین کنندگان آن حکم بوده که به خوبی به وظیفه خویش عمل نکرده اند.
2- جذابیت: یکی از عوامل اصلی برای فراگیری و ترویج حجاب به ویژه برای جوانان مسلما جذابیت است. اگر خاصیت تنوع طلبی جوانان در حجاب نادیده گرفته شود مسلما از آن استقبال نخواهد شد.
یکی از راهکارهای ایجاد تنوع در حجاب ارائه مدهای جدید، زیبا و شاداب توسط وزارت ارشاد و دستگاههای متولی است. مدهایی که برطبق موازین اسلامی باشد و همچنین از تنوع و جدابیت در طرح و رنگ برخوردار باشد.
البته کارگروههای مختلفی در کشورمان در چند سال اخیر برای طراحی الگوهای ملی، ترتیب دادن شوهای لباس، ارائه کاتالوگ های لباس، آرایش مو و... مطابق موازین ملی و اسلامی درنظر گرفته شده اند اما باید درنظر گرفت که این الگوها به صورت متنوع ، مطابق سلایق اکثر افراد جامعه به ویژه جوانان درنظر گرفته شوند نه اینکه مورد توجه عده ای خاص باشند و فقط افراد بسیار مذهبی از آن استفاده کنند.
3- قانون: انسان همیشه به دنبال این است که به نوعی خود را از قوانین(چه شرعی و چه اجتماعی) رهایی بخشد و معمولا به قوانینی عمل می کند که به آن نوعی نیاز یا اجبار دارد. قرآن می فرماید:"بل یرید الانسان لیفجر امامه" یعنی انسان مي خواهد آزاد باشد و همه عمر را به گناه بگذراند.(سوره قیامه آیه5)
از اینرو وضع قانون و مقررات لازم برای ترویج و فرهنگ سازی حجاب و عفاف از راههای موثر است. ایجاد قانون هایی برای نحوه داشتن حجاب در جامعه؛ عدم واردات، تولید، توزیع وعرضه لباسهای نامناسب و تقویت تولید کنندگان لباسهای مطابق با فرهنگ اسلامی؛ آموزش های لازم برای افراد مجری قانون و جریمه های متناسب برای سرپیچی ازقانون، می تواند از راههای موثر ترویج حجاب و عفاف باشد.
البته باید در نظر گرفت طبق فرمایش قرآن "قول لین" یعنی گفتاری با نرمی مهربانی با افراد بدحجاب، همچنین توجیه مناسب علمی و اسلامی به ویژه «غیر سلیقه ای» ازطرف مجریان قانون(ازجمله گشت ارشاد) حائز اهمیت است. نباید برخی تجربه های ناکارآمد و تلخ گذشته مجددا به نام حفظ دین اجرا شوند که در این صورت نتیجه ای عکس خواهد داشت.
4- نیاز: همیشه افراد دنبال برطرف کردن نیازهای خود هستند. اگر ما با آموزش و قانون گذاری صحیح و ایجاد جذابیت بتوانیم نیاز افراد را به حجاب تشدید کنیم مسلما آنها خود به دنبال آن خواهند رفت.
نهایتا با استفاده از این چهار اصل می توان در ترغیب افراد به حجاب و فرهنگ سازی برای آن موفق بود که امید است مسئولین و متولیان فرهنگی بیش از پیش به این امر مبادرت ورزند.
کارشده در:
آنگاه که در ازل خاک و گل ما انگاشتند